Εξειδικευμένες λογοθεραπευτικές παρεμβάσεις!
Η Λογοθεραπεία αποτελεί μια επιστήμη που ασχολείται με παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν δυσκολίες στην ομιλία, στο λόγο, στη φωνή ή στην κατάποση. Συγκεκριμένα, βοηθάει στην αποκατάσταση διαταραχών όπως η απουσία λόγου, ο αυτισμός, οι διαταραχές άρθρωσης/φωνολογίας, ο τραυλισμός, η δυσφαγία, η λεκτική δυσπραξία κ.ά.
Στο κέντρο Σκέψις και Λόγος, στην περιοχή του Ζωγράφου, εφαρμόζουμε σύγχρονες μεθόδους ανίχνευσης, αξιολόγησης και αποκατάστασης των εκάστοτε διαταραχών.
Η Λογοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει από πολύ νωρίς (2-2,5 ετών) για ανίχνευση διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών, καθυστέρηση λόγου και ομιλίας ή και αργότερα (4,5-5 ετών) για αξιολόγηση αρθρωτικών/φωνολογικών διαταραχών και βελτίωση της σχολικής ετοιμότητας των παιδιών.
Η ανάπτυξη του λόγου του παιδιού ακολουθεί ορισμένα αναπτυξιακά γλωσσικά ορόσημα. Το κάθε παιδί ακολουθεί δικό του ρυθμό ανάπτυξης σε όλους τους τομείς (κινητικούς, γλωσσικούς κ.λπ.). Όταν όμως σημειώνονται μεγάλες αποκλίσεις είναι σημαντικό να πραγματοποιείται εκτίμηση από κάποιον ειδικό.
Συγκεκριμένα, μπορεί να παρατηρηθούν καθυστέρηση στο λόγο και στην ομιλία σε μικρή ηλικία (π.χ. τριών ετών) ή δυσκολίες στη γραμματική, στο συντακτικό λόγο, στο αντιληπτικό και εκφραστικό λεξιλόγιο, στην οργάνωση και στη δόμηση του λόγου, καθώς και στην αφήγηση γεγονότων σε μεγαλύτερη ηλικία (από τεσσάρων ετών και μετά).
Να σημειωθεί ότι είναι σημαντικό να αποκλείονται παθολογικοί παράγοντες, όπως η διαταραχή στην ακοή (π.χ. όταν το βρέφος δεν ανταποκρίνεται σε ακουστικά ερεθίσματα, όταν το παιδί δεν έχει αναπτύξει λόγο σε ηλικία 12-18 μηνών ή όταν δεν ακολουθεί απλές εντολές).
Η αξιολόγηση και ανίχνευση γλωσσικών δυσκολιών μπορεί να εκτιμηθεί από την ηλικία των 2.5-3 ετών. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η έγκαιρη διάγνωσή τους και η άμεση λογοθεραπευτική παρέμβαση είναι σημαντική όχι μόνο για την αντιμετώπιση των γλωσσικών δυσκολιών, αλλά και για τη συναισθηματική, μαθησιακή και κοινωνική ωρίμανση του παιδιού.
Οι αρθρωτικές και οι φωνολογικές δυσκολίες αφορούν διάφορες διαταραχές της άρθρωσης και του φωνολογικού ρεπερτορίου.
Τα αίτια των διαταραχών αυτών είναι: στοματοπροσωπικές δυσκολίες λόγω κάποιας βλάβης των αρθρωτών (π.χ. κοντός χαλινός, ορθοδοντικές δυσκολίες, σχιστία υπερώας ή χειλέων, εξώθηση γλώσσας κ.ά.), δυσκολία στην οργάνωση των φωνημάτων στο φωνολογικό ρεπερτόριο του παιδιού ή δυσκολία στην αντίληψη των ήχων λόγω κώφωσης ή βαρηκοΐας.
Επίσης, άλλη αιτιολογία των παραπάνω διαταραχών είναι η ανωριμότητα ή καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας ενός παιδιού. Οι περισσότεροι γονείς περιγράφουν τέτοιου τύπου δυσκολίες με λέξεις όπως: “το παιδί δεν μπορεί να παράγει κάποια γράμματα”, ‘’αντικαθιστά ορισμένους ήχος (π.χ. ρ-λ)’’ ή “δεν μιλάει καθαρά”.
Ο τραυλισμός είναι μία διαταραχή της ροής της ομιλίας που περιγράφεται συνήθως ως κόμπιασμα, επανάληψη συλλαβών/λέξεων/προτάσεων, τα οποία παράγονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με το μέσο όρο στην ομιλία ενός ατόμου. Ο τραυλισμός συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 2 και 5 ετών. Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι:
- Επανάληψη ήχων (μπ-μπ-μπότα), συλλαβών (μα-μα-μα-μαχαίρι), λέξεων ή και φράσεων (με λε-με λε-με λένε Παύλο).
- Μπλοκαρίσματα στην έναρξη των προτάσεων.
- Δευτερεύουσες συμπεριφορές (όπως άνοιγμα-κλείσιμο ματιών, μυϊκή ένταση στο στόμα κ.ά.).
- Μείωση ή έξαρση της διαταραχής ανάλογα με την κατάσταση (π.χ. μείωση τραυλισμού με οικεία πρόσωπα και επιδείνωση με ξένα άτομα).
Οι διαταραχές της φωνής διακρίνονται σε δύο τύπους: τις οργανικές και τις λειτουργικές διαταραχές φωνής, ανάλογα με την αιτιολογία. Συγκεκριμένα, οι οργανικές διαταραχές φωνής είναι καλοήθεις ασθένειες του λάρυγγα, όπως η χρόνια λαρυγγίτιδα, η οξεία λαρυγγίτιδα κ.λπ. ή κακοήθεις. Επίσης, ανατομικές ανωμαλίες (τραυματισμός του λαρυγγικού ιστού ή τραύμα του λάρυγγα κ.λπ.), νευρολογικές παθήσεις (παράλυση των φωνητικών χορδών, ΣΚΠ), ενδοκρινολογικοί παράγοντες (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός κ.ά.).
Οι λειτουργικές διαταραχές φωνής είναι διαταραχές της φώνησης που οφείλονται σε «κακή» φωνητική συμπεριφορά, όπως υπερλειτουργική δυσφωνία (πολύποδες, οίδημα του Reinke, οζίδια κ.λπ.), ψυχογενής δυσφωνία κ.ά. Οι διαταραχές φωνής μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα από τη φωνοθεραπεία. Η προσέγγιση Integrated Voice Therapy, που χρησιμοποιείται στο κέντρο μας, εφαρμόζεται από εξειδικευμένους φωνοθεραπευτές, με στόχο τη βελτίωση του φωνητικού μηχανισμού.
Η τροφική επιλεκτικότητα αφορά την προτίμηση των παιδιών να επιλέγουν ορισμένα τρόφιμα και να αποφεύγουν άλλα. Παιδιά με τροφική επιλεκτικότητα αναζητούν περιορισμένη ποικιλία τροφίμων και αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφών (π.χ. κρέας). Συνήθως, επιλέγουν τροφές σε σχέση με τη γεύση, το χρώμα, την υφή και τη σύσταση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι δυσκολεύονται στη δοκιμή νέων τροφών ή στην εναλλαγή γεύσεων, παρουσιάζουν στρες στα γεύματα με συνέπεια τη μείωση της γεύσης, της όρεξης και, κατ’ επέκταση, την ανεπάρκεια της σίτισης και τη μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και θρεπτικών συστατικών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η άμεση πρόληψη, σχεδίαση και αντιμετώπιση των διαταραχών σίτισης είναι σημαντική από μικρές ηλικίες.
Η Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία (Childhood Αpraxia of Speech-AOS) είναι μία διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να οργανώνει και να συντονίζει τους αρθρωτές, ώστε να παράγει ήχους, συλλαβές και λέξεις με ακρίβεια και ταχύτητα. Συνήθως, τα παιδιά με Λεκτική Δυσπραξία έχουν πολύ περιορισμένο εκφραστικό λεξιλόγιο και αρκετά λάθη στο φωνολογικό ρεπερτόριο (π.χ. παρατηρούνται αρκετές αντικαταστάσεις ήχων).
Η Λεκτική Δυσπραξία είναι μία διαταραχή που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.
Ο όρος Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (S.L.I.) ή αλλιώς Δυσφασία είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή η οποία περιγράφει την κατάσταση της καθυστερημένης γλωσσικής ανάπτυξης σε παιδιά, ενώ παράλληλα αποκλείονται άλλες αιτίες, όπως η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός κ.λπ.
Τα παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή έχουν τυπική όραση, ακοή, νοημοσύνη και συναισθηματική ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά, παρουσιάζουν μικρή χρονολογική καθυστέρηση στην εμφάνιση και ανάπτυξη του λόγου, σε σχέση με τα τυπικά αναπτυξιακά ορόσημα. Η ειδική γλωσσική διαταραχή χαρακτηρίζεται από ελλείμματα σε όλους τους τομείς του λόγου (φωνολογικό επίπεδο, μορφοσυντακτικό, σημασιολογικό, πραγματολογικό κ.λπ.).
Η δυσκολία των παιδιών με SLI διακρίνεται περίπου στην ηλικία των 12 μηνών, όπου το παιδί αναμένεται να παράγει τις πρώτες του λέξεις και είναι πιθανόν να παραμείνει κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων, ενώ συχνά παρατηρούνται δυσκολίες και στην ανάγνωση και τη γραφή.
